Հեռավար դաս՝ Երեւանի Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտից
Մկնիկի աշխատանոցի կրթական տարուայ հայերէնի բանաւոր դասերից մեկի ընթացքում, Երեւանի Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտի հետ հեռակայ կապ էինք հաստատել։ Այս թանգարանը բացուել է 2015թ-ին։
Թանգարանի սիրալիր աշխատակցուհիներից մէկը՝ Աստղիկը, մեզ թանգարանի 9 սրահները ցոյց տուեց։ Նա մեզ Կոմիտասի հետաքրքիր կեանքի մասին պատմեց։
Կոմիտասի իրական անունը Սողոմոն Սողոմոնյան էր։ Նա ծնուել է Սեպտեմբերի 26-ին 1869թ-ին։ Նա ընդամէնը երեք օր անց մկրտուած էր։ Նրա մայրն ու հայրը մահացել են, երբ փոքրիկ Սողոմոնը դեռ երեխայ էր։ Երբ նա 12-ամեայ տղայ էր՝ գնացել է Էջմիածին եւ իր գեղեցիկ ձայնի շնորհիւ ընդունուել է ճեմարան։ Մի քանի տարի յետոյ 26 տարեկան Կոմիտասը վարդապետ է դարձել։ Շատ երկրներ է այցելել եւ համերգներ է ունեցել ամբողջ աշխարհում։ Հովհաննես Թումանյանը նրա բազմաթիւ ընկերներից մէկն էր։
Նրա վերջին ստեղծագործութիւններից մէկը՝ «Հայր Մեր»-ն է եղել, որ գրել է 1915թ-ին բոլոր անմեղ հայերի համար, որ մահացան Հայոց ցեղասպանութեան ժամանակ։ Կոմիտասը մի շատ սիրուն դաշնամուր ունէր, որն այժմ պահուում է թանգարանում։ Նրա մահից յետոյ միայն մի մարդ է նուագել այդ դաշնամուրի վրայ՝ Շառլ Ազնավուրը։ Փարիզում է գտնուում Կոմիտասի յուշարձանը։
Ագաթ Մուսոյան
Կոմիտասի կապը Փարիզի հետ
Կոմիտասը հայ երգահան, բանահաւաք եւ երաժշտագէտ է, ով ծնուել է 1869թ-ին Թուրքիայում։
Փոքր հասակում նա հայերէն չէր խօսում, բայց յաճախ էր լինում հայկական եկեղեցում, որտեղ էլ ծանօթացել էր հայերէն շարականներին։ Հետագայում նա ընդունուել է Էջմիածնի ճեմարան եւ դարձել հոգեւորական։
Այնուհետեւ նա սովորել է Բեռլինում, իսկ յետոյ վերադարձել Կոստանդնուպոլիս։ Հայոց ցեղասպանութեան ժամանակ նրան ձերբակալել են, աւելի ուշ ազատ է արձակուել, բայց յայտնուել է ծանր հոգեկան ապրումների մէջ: Կոմիտասը բուժուել է Վիլ-Ժուիֆ քաղաքի հոգեբուժարանում, որտեղ էլ մահացել է 1935թ-ին։
Առնո Մուրադյան
Կոմիտասը նշանաւոր հայ երգահան, երաժշտագէտ, բանահաւաք եւ երգչախումբի ղեկավար եղած է։ Ան ծնած է 26 Սեպտեմբեր 1869-ին։ Ան փոքր ժամանակ հայերէն չէր խօսեր բայց շատ գեղեցիկ ձայնով կ’երգէր։
1915-ի Մեծ Եղեռնին, ան ձերբակալուած, ապա ազատ արձակուած է։ Իր ժողովուրդին ապրած ահաւոր օրերու յուշերը շատ տանջած են զինք մինչեւ իր վերջին օրերը։ Ան մահացած է 66 տարեկանին Վիլ Ժուիֆ քաղաքի հոգեբուժարանին մէջ։
Հայաստանի մէջ կառուցուած է Կոմիտասի Թանգարան- Ինստիտուտը, ուր իր կեանքին մասին շատ տեղեկութիւններ կան, ինչպէս նաեւ իր առարկաներէն, օրինակ՝ իր երեք սրինգները եւ իր նախասիրած դաշնամուրը՝ նուիրուած Ալեկսանտր Մանթաշյանի կողմէ։
Արիս Խէրպէքեան
Կոմիտասի երեք սրինգներն ու ֆրանսիացի նշանաւոր ընկերը
Երեւանի Կոմիտասի թանգարան-ինստիտուտում ցուցադրուած են Կոմիտաս վարդապետի երեք սրինգները՝ եղեգնից, մետաղից եւ ծիրանի փայտից: Կոմիտասն իր ժամանակի հազուադէպ երաժիշտներից էր, որ ժամանում էր Փարիզ՝ համերգի մասնակցելու, ինչպես նաեւ դասախօսութիւնների: Դրանցից մէկի ժամանակ՝Կոմիտասը նուագում է իր երեք սրինգներից մէկով: Պատմում են, որ այդ ելոյթի վերջում ֆրանսիացի նշանաւոր երգահան Քլոդ Դեբյուսին մօտեցել է Կոմիտասին, ծունկի եկել եւ ասել. «Խոնարհուում եմ Ձեր երաժշտական տաղանդի առջեւ»: Հետագայում Կոմիտասը եւ Դեբյուսին ընկերներ են դարձել։
Կորյուն Դալալյան
Հրատարակուել է Մկնիկ աշխատանոցի 2021-22 ուսումնական տարուայ թերթում: